HPV, genital bölge ve mukozada siğil şeklinde lezyonlar oluşmasına sebep olan, rahim ağzı kanseri ile kesin olmasa bile kuvvetli bir ilişkisinin olduğu düşünülen, cinsel yolla bulaşan bir virüstür. Yaklaşık 100 farklı tipi mevcut olup, virüs vucuda girip yerleştikten sonra, virüse bağlı bulgular bağışıklık sisteminin zayıfladığı dönemlerde orataya çıkmaktadır.
Bulaşma:
HPV cinsel yolla bulaşan bir hastalık olarak kabul edilir.
Doğum sırasında anneden bebeğe geçebildiği,
Kontamine eşyalardan,
Genel tuvalet, duş gibi hijyenik olmayan ortamlardan da bulaşabildiği yapılan çalışmalarda bildirilmiştir.
Tanım. HPV, genital bölge ve mukoza enfeksiyonları yapan, condyloma acuminatum adı verilen siğil şeklinde kitlelerin oluşumuna neden olan ve servikal kanserle ilişkili olduğu kesin olarak saptanmış bir virüstür. Yaklaşık 100 farklı genotipi bulunan bu virüs vücuda girdiğinde hücre içine yerleşmekte ve immun sistemin zayıfladığı zamanlarda ortaya çıkmaktadır.
HPV kimlik kartı. Papovavirus ailesinden, 72 kapsomerli, 45-50 nm boyutlarında, ikosahedral simetri gösteren zarfsız virüslerdir. 6.500-8.000 baz çiftinden oluşan çift sarmal sirküler DNA içeren bir genom taşımaktadır.
Kontaminasyon. HPV cinsel yolla bulaşan bir hastalık olarak kabul edilmektedir, ancak doğum sırasında anneden bebeğe geçebildiği ve kontamine eşyalardan, genel tuvalet, duş gibi hijyenik olmayan ortamlardan da bulaşabildiği bildirilmektedir.
Prevelans. Özellikle gelişmiş ülkelerde son derece yaygın bir virüs olan HPV ile tüm dünyada 630 milyon enfekte kişi bulunduğu kabul edilmektedir.
Ülkemizde 2007 yılında yayınlanan, 1353 kadın taranarak yapılan bir çalışmada katılımcıların %20 sinde HPV virüsü saptanmış olup, %0.7 sinde ise HPV nin neden olduğu preinvazif servikal lezyonlar tespit edilmiştir. Türkiye servikal HPV kolonizasyonu sıklığı %2.1 olarak belirtilmektedir.
Servikal kanser olguları ve prekürsör intraepitelyal lezyonların HPV kaynaklı olduğu bilinmektedir. Düşük virülanslı tipler ise genital bölgede siğil şeklinde kitlelerin oluşumuna sebep olmaktadırlar.
Serviks kanseri kadınlarda en sık görülen 2. kanser kaynaklı ölüm nedeni olarak kabul edilmektedir. Erken teşhis ile prekanseröz lezyonlara gerekli müdahaleler yapılabilmekte ve invaziv kanser (CIN2/CIN3) gelişimi önlenebilmektedir.
Condyloma Akuminatum. Genital bölge ve anüs etrafında saptananHPV düşük virulanslı tiplerinin (6,11..) sebep olduğu karnıbahar görünümlü siğillerdir. Genellikle asemptomatik olarak seyreden bu siğiller çeşitli metotlarla fiziksel olarak yok edilebilmekte fakat vücutta virus varlığı devam ettiği sürece immun sistemin zayıfladığı zamanlarda siğillerin tekrar etmesi engellenememektedir.
Tanı.
• Pap Smear
• HPV DNA GENOTİPLEMESİ (PCR)
• Biyopsi: Koilositoz, piknotik nukleus, akanthosis, multinükleasyon
Moleküler genetiği. HPV genomu 6.500-8.000 baz çiftinden oluşmakta ve 8 açık okuma çerçevesi (open reading frame) içermektedir: E1, E2, E4, E5, E6, E7, L1 ve L2. E grubu erken (early), L grubu ise geç (late) fonksiyonları yansıtmaktadır.
Kanser gelişim sürecinde viral DNA konak hücre DNAsına entegre olmaktadır. Viral halka, E2 açık okuma çerçevesinden başlayarak açılmaktadır. p53 ve Rb gibi tümör supresör proteinleri inaktive ettiği kanıtlanan E6 ve E7 onkoproteinleri, HPV 16 ve 18 gibi yüksek riskli genotiplerde saptanmış olup malignitenin ortaya çıkmasına neden olmaktadırlar.
HPV enfeksiyonları virüsün genotipine bağlı olarak rahim ağzını döşeyen skuamoz hücrelerde displaziye ve uzun dönemde serviks kanserine neden olabilmektedirler.